Alacahöyük, Hatti’den Frig’e

Alacahöyük Nerede?
Çorum ili, Alaca ilçesi, Höyük Köyü’nün bulunduğu yerdedir. Karayolu mesafelerine göre Alacahöyük Alaca ilçesinin 17 km kuzeybatısında, Boğazköy’ün 34 km kuzeydoğusunda ve Çorum’un 45 km güneyinde bulunuyor.

Alacahöyük’e Nasıl Gidilir?
1. seçenek: Arabanızla Ankara’dan Çorum’a giderken, Sungurlu ilçesini geçince Mavi Ocak Dinlenme Tesislerinden 2 km sonra Tokat yoluna girin. Boğazköy yol ayrımında Tokat yoluna devam edin, 15 km sonra sola – Alacahöyük yoluna döneceksiniz.

2. seçenek; Ankara’dan Çorum’a giderken, Sungurlu’yu geçince Tokat yoluna girmeyip Çorum’a doğru devam edin, yaklaşık 20 km sonra sağda Narlık köyünün olduğu yerden Alacahöyük ayrımını dönün.

İstanbul yönünden gelenler için Merzifon Çorum Ankara istikametini kullanıp, Narlık köyü yolundan gitmenizi tavsiye ederim.

Alacahöyük Dışında Orada Başka Gezilebilecek Yer var mı?
Evet var ve kesinlikle gezilmesi gereken yerler. Günübirlik turlarda Alacahöyük, Hattuşa (Boğazköy), Yazılıkaya olarak üç yeri gezilir. Her 3 nokta da Hitit Devleti’nin en önemli araştırma alanları. Hititler ile birlikte Anadolu’da yazı başlar ve böylece Anadolu hakkındaki ayrıntılı bilgilere ulaşırız.

Alacahöyük’e 1 saat uzakta 3 yer var: Çorum Şappinuwa (Ortaköy), Yozgat Kazankaya ve Yozgat Aydıncık. Bu bölgede 2 günlük gezi yapacaksanız
1. gün Çorum, Alacahöyük, Boğazköy, Yazılıkaya 2. gün Ortaköy – Kazankaya kanyonu – Aydıncık rotası yapılabilirsiniz.
Aslında Yozgat, Çorum, Tokat arasında Hatti – Hitit tarihi bakımından önemli ve doğal güzellik olarak başka özel yerler de bulunmakta. Gezilecek yer listesi sizin merakınıza, zamanınıza ve istediğiniz programa bağlı.

Alacahöyük Araştırmalarının Kronolojik Kısa Tarihçesi
1835 yılında W.C. Hamilton, Alacahöyük’ü bilim dünyasına tanıtır. 1861’de G. Perrot, 1881’de W. Ramsey, 1893’de E. Chantre burayı gezmişler ve özellikle açıkta duran sfenksli kapı ile ilgilenerek, küçük çapta kazı çalışmalarında bulunmuşlar. 1905’e kadar kimlere ve hangi döneme ait olduğu kesinleştirilemedi. 1906’da Boğazköy kazılarında Hitit kültürü kesinleşince 1907’de (İstanbul Arkeoloji Müzesi) T. Makridi bey Boğazköy kazı başkanı olur  ve Alacahöyük’te keşif yapar, devamı gelmez çünkü Boğazköy daha önemlidir. 1915’te Bedřich Hrozný Boğazköy’de bulunan tabletlerden Hititçe’yi çözümler. Ama araya giren 1. Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı nedeniyle herşey durur. Genç Türkiye Cumhuriyeti kurulur ama ilk yıllarda para yok, adam yok, malzeme yok nasıl kazı yapacaksın?
1931’de Türk Tarih Kurumu’nu kuran Atatürk 1933’te Ahlatlıbel – Ankara kazısını yaptıran Atatürk 1934’te Alacahöyük’te kazı yapılması ister ve kazı bütçesini kendi cebinden karşılar. 1935’te Alacahöyük adıyla kazısı başlar. 1935’e kadar höyüğün adı “İmat Höyük” olarak geçmektedir. Alaca kasabası ile herhangi bir ilişkisi olmadığı halde lokasyon netleştirmek için 1930 – 1935’li yıllarda Höyük Köyü’ne giden tek karayolu Alaca kasabasından geçtiği için höyüğe “Alacahöyük” ismi verilmiş.
1935’ten 1997’ye kadar kazılar yavaş devam etmiş. 1997’de bakanlık desteği ve sponsorluk sayesinde araştırmalar hız kazanıyor ve 2018’e kadar yoğun çalışmayla devam ediyor.

ALACAHÖYÜK ŞEHRİ NE ZAMAN KURULMUŞ?
Alacahöyük’te şehir yerleşiminin 2012 yılında bulunan 3 farklı keramik / seramik eser sayesinde MÖ 9000 – 8000 yılına yani Geç Neolitik Çağ’da başladığı anlaşılmakta. Yani Urfa Göbeklitepe kadar eski. 2012’ye kadar eldeki buluntular nedeniyle yerleşimin MÖ 7000 – 6000’de başladığı kabul ediliyordu.
Seramikler MÖ 9000 – 8000 yılına, Hatti prens – prenses mezarları MÖ 2300’e, Asur ticaret yazışmaları MÖ 1900’lere, Hitit eserleri MÖ 1500’lere ve Frig metal atölyeleri MÖ 700’lere tarihleniyor.

Alacahöyük yazısı bitmedi, yazacak çok şey var ve buraya sığmaz. Özet olarak kısaltmaya çalışıyorum, biraz zaman gerekiyor. Güncelleme 03 Nisan 2018 – tahmini bitiş 30 Nisan 2018